Son yıllarda küreselde artan cürüm oranları tutuklanma oranlarının artmasını da beraberinde getiriyor. Hem sahip oldukları kabahat oranlarıyla hem de hukuk sistemleriyle en çok mahkum sayısına sahip ülkeler hangileri? Türkiye birinci 10’da yer alırken ABD’de birinci sırada yer alıyor.
Önemli not: Bilgiler farklı kaynaklardan referans verilerek aktarılmıştır.
Yıllar içerisinde dünya çapında artan hata oranları nedeniyle hapise giren insan sayısı yanlışsız orantıda artıyor. Cinayet, hırsızlık ve öbür kabahatler sebebiyle mahpusa girenlerin sayısı azımsanmayacak derecede.
Her ülkenin farklı maddeleri var. Bu maddelere uygun olarak da hata işleyen insanlara yasalar çerçevesinde cezalar veriliyor.
Peki dünya çapında mahpusa girenlerin sayısı ne kadar?
2024 prestijiyle bakacak olursak birinci sırada Amerika Birleşik Devletleri yer alıyor. ABD’de iki milyondan fazla kişi mahpusta.
Bu sayı tüm dünyadaki mahkumların yaklaşık yüzde 25’ine tekabül ediyor. Bu da 100 bin şahısta 629 kişilik bir mahpus oranı demek. Bu sayı 1972 yılında yalnızca 200 bindi. Eyalet olarak baktığımızda ise evvel Louisana akabinde da Oklahoma geliyor.
ABD birinci sırada yer alırken Çin ikinci sırada, Brezilya ise üçüncü sırada! Birinci onda ise Türkiye var. En çok mahkum sayısına sahip olan ülkeler listesi ise şu formda:
-
Amerika Birleşik Devletleri 1.767.200
-
Çin 1.690.000
-
Brezilya 839.672
-
Hindistan 573.220
-
Rusya 433.006
-
Türkiye 341.497
-
Endonezya 266.512
-
Tayland 262.319
-
Meksika 231.906
-
İran 189.000
Fakat mahpus oranlarına baktığımızda bu liste farklılık gösteriyor. Birinci sırada El Salvador yer alırken ABD altıncı sırada yer alıyor.
Euronews’in datalarına nazaran ise 2021 yılında Türkiye’nin mahpus oranı 100 bin bireyde 356 idi. AB ülkelerinde bu oranın 106 olduğu da bilgilerin ortasında.
Ayrıca Türkiye, Avrupa’nın en kalabalık hapishanelerine sahip olduğu da not düşülmüş.
2022 yılında da Türkiye hapishanelerinin “kalabalık” olduğu bilgisi değişmemiş. BBC’nin yayınladığı datalarda, 31 Ocak 2022 prestijiyle Avrupa’da cezaevinde en fazla kişi 303 bin 945’le Türkiye’de bulunduğu lisana getirilmişti.
Türkiye’nin akabinde, 79 bin 92 ile İngiltere ve Galler, 71 bin 874 ile Polonya ve 69 bin 964 ile Fransa geliyordu.
Hapis oranı da 100 bin bireyde değişmediği görülüyor. 2022 yılında Avrupa’da Türkiye’nin birinci sırada olduğu görülüyor.
Bu oran en fazla artan ülkeler ortasında Slovenya (+23), Finlandiya (+15) ve Fransa (+15) öne çıkıyor. Türkiye’de ise hapsedilme oranı yüzde 9,2 artış göstermiş.
CİSST’in yayınladığı son bilgilere nazaran Türkiye’de toplam 404 hapishanede 356.865 mahpus bulunuyor. Bu hapishanelerin 272’si kapalı ceza infaz kurumu, 100’ü müstakil açık ceza infaz kurumu, 4’ü çocuk eğitimevi, 11’i bayan kapalı, 8’i bayan açık ve 9’u çocuk kapalı ceza infaz kurumu olarak faaliyet gösteriyor.
Mahpusların 304.799’u hükümlü, 52.066’sı tutuklu olarak kaydedilmiş. Ayrıyeten, bu mahpuslar ortasında 200 LGBTİ+, 11.345 yabancı asıllı ve 1.453 ağırlaştırılmış müebbet cezasına çarptırılan kişi yer alıyor. Hapishanelerde lisan ve konuşma engelli 19, görme engelli 42, işitme engelli 28, işitme ve konuşma manisi olan 18 ve ortopedik engelli 162 kişi olmak üzere toplamda 269 engelli mahpus mevcut.
Hapishanelerdeki mahpusların 5.235’i 65 yaşın üstünde. Eğitimlerini sürdürebilen mahpus sayısı 39.519 olarak belirtilirken, sigortalı olarak mesleksel faaliyetlerde bulunan mahpus sayısı ise 58.500.
Ayrıca, hapishanelerde 12-18 yaş ortasındaki çocuk mahpus sayısı 3.432 olup, bunların 158’i kız çocuğu. 15.364 bayan mahpusun yanında ise anneleriyle birlikte kalan 0-6 yaş kümesindeki çocuk sayısı 552. Bunun yanında, hapishanede hayatını kaybeden mahpus sayıları yıllara nazaran değişiklik gösteriyor: 2019 yılında 107, 2020’de 95, 2021’de 128, 2022’de 101 ve 2023 yılında 108 mahpus hayatını yitirmiş.
Euronews’in 2023 yılına ilişkin yayınladığı makalede ise,
Küresel Organize Hata Endeksi 2023 datalarına nazaran, 8,15 puanla Myanmar tepede yer alıyor. Bunu Kolombiya ve Meksika takip ediyor. İran, Türkiye ile tıpkı puana sahip olarak 14. sırada konumlanmışken, Rusya 6,87 puanla 19. sırada bulunuyor. Türkiye, Avrupa ülkeleri ortasında en yüksek puana sahipken, Avrupa Birliği ülkeleri ortasında en yüksek Organize Hata Endeksi skoru İtalya’ya ilişkin.