UNESCO Dünya Mirası Süreksiz Listesi’nde yer alan, Kültür ve Turizm Bakanlığının başlattığı “Geleceğe Miras Projesi” kapsamında dünyanın en eski yerleşim bölgelerinden biri olan Şanlıurfa Harran Ören Yeri’ndeki katedral kalıntılarında yapılan hafriyat çalışmalarında, yapının süslemelerinde kullanılan mozaikler ve vitraylar bulundu.
Harran Üniversitesi Arkeoloji Kısmı ve Harran Ören Yeri Hafriyat Lideri Prof. Dr. Mehmet Önal, daha evvelki hafriyatlarda katedral duvarlarını, sütun başlıklarını ve ana koridoru ortaya çıkardıklarını aktardı. Önal, “Buna artık sıradan bazilikal kilise demiyoruz, onun da bir üstü büyüğü baş kilise olan Harran’ın katedrali diyoruz zira 50 metre uzunluğundan daha fazla olağan kilise ebadından epey büyük. Hasebiyle bölgenin en büyük katedrallerinden birisi şu an Harran’da ve biz hafriyat çalışmasını yapıyoruz. Üçüncü nefin mimarisini büyük oranda ortaya çıkardık” diye konuştu.
Önal, hafriyat çalışmalarının tamamlanması akabinde katedrali restore edip ziyarete açmayı hedeflediklerini aktardı.
HAZRET İBRAHİM’İN RESMİ ÇIKABİLİR
Önal, hafriyat çalışmaları sırasında yeni buluntular elde belirterek, gömüler ortasında Hazreti İbrahim’in bir fotoğrafının de olmasını beklediklerini belirterek şöyle devam etti:
“Çalışmalarımızda da birkaç tane buluntuya ulaştık, zati onlar bu alanın mimarisini de bize gösteriyor. Altın yaldızlı cam mozaik tesseraları görüyoruz. Bunlar duvarlarda ve kemerlerde, tonozlarda kullanılmış. Biz düşmüş halde tuğla tonozlarını da bulduk. Münasebetiyle tabandan da mozaik bekliyoruz hatta kutsal semavi dinlerde Hazreti İbrahim ile özdeşleştiği, cet kenti olduğu için Harran’da Hazreti İbrahim’in bir fotoğrafının de olmasını bekliyoruz bu mozaiklerden. Tekrar sanat tarihçi hocalarımıza bu buluntuları gösterdik. Alçı cam şebekesi üzerinde renkli camlar, vitray diye de niteleniyor. Şanlıurfa’daki bu vitraylar bölgenin en eskisi olarak isimlendiriliyor zira biz kiliseyi buluntulara nazaran bölgemizdeki erken Bizans kiliseleri olarak isimlendiriyoruz. O da 5’inci yüzyıl olmalıdır. Münasebetiyle bölgenin en eski renkli cam örneklerini burada görüyoruz”
Camların mavi, yeşil, mor olduğunu lisana getiren Önal, “Bunların fonksiyonu kilise soluna giren ışığı renklendirip, dua ederken oradaki ilahi atmosferi daha da güçlendirmektir” dedi. Önal, çeşitli vaftizlerde kullanılmış, kutsal su taşınmış cam şişe ile üzeri çeşitli desenlerle süslü cam materyallerin de gün yüzüne çıkarıldığını söyledi.